1972 වසරේ ශීත සෘතුවේ යම් දිනක ඕස්ට්‍රේලියාවේ ක්වීන්ස්ලන්ත ප්‍රාන්තයේ බිලෝයිලා නම් කුඩා නගරයේ බීමහලක තනිවම බීර වීදුරුවක් තොල ගාන්නා වූ මැදිවියේ මිනිසෙකි. වයස අවුරුදු හතළිහක් පමණ විය හැකි ඔහු බිලෝයිලා නගරයට පැමිණියේ ඊට සති කිහිපයකට පෙරය.
බිලෝයිලා නගරයට පැමිණි දිනයේ පටන් මෙලෙස තනිවම පැමිණ බීර වීදුරුවක් තොල ගාන සිරිත ඔහුට පුරුද්දකට ගොස් තිබුණි.
නෙවිල් හීලී නම් එම පුද්ගලයා තම තරුණ පවුල සමඟ බිලෝයිලා වෙත පැමිණ තිබුණේ ANZ බැංකුවේ බිලෝයිලා ශාඛාවේ කළමනාකාරිත්වය බාර ගන්නටය. නමුත් ඔහුට පෙර එහි කළමනාකාරිත්වය දැරූ දෙදෙනාගේ බොහෝ අයථා ගනුදෙනු නිසා නගරවාසීන් සිටියේ නෙවිල් හීලී නම් වූ නව කළමනාකරුවා ගැන ද පැහැදීමෙන් නොවේ.
එලෙස තනිවම බීර තොල ගාමින් සිටින එක්තරා දිනක නෙවිල් හීලී සමඟ කතා බහක යෙදෙන්නට නගරවැසියෙකු තීරණය කළේය. එම කතාබහ දැඩි මිතුදමකට පෙරළුණු අතර එතැන් පටන් ගෙවුණු අවුරුදු කිහිපය ඇතුළත බිලෝයිලාහී ගෞරවනීය පුරවැසියෙකු වන්නට නෙවිල්ට හැකියාවක් ලැබුණි.
එලෙස බිලෝයිලාහී තමා පැතිරූ අණසකට එහා ගොස් සමස්ත ඕස්ට්‍රේලියාවේ පමණක් නොව සමස්ත ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේම අද්විතීය පුරාවෘත්තයක් වන්නට ඉයන් ඇන්ඩෘ හීලී නම් ඔහුගේ පුත්‍රයාට හැකියාව ලැබුණි.
1964 වසරේ අප්‍රේල් 30 වැනිදා උපන් ඉයන් හීලීට සිය පියාගේ රැකියාවේ ස්වභාවය හේතුවෙන් විවිධ ප්‍රදේශවලට සංක්‍රමණය කරන්නට සිදු වූවද එක් සාධකයක් නොවෙනස්ව ඔහු හා ළඟින්ම සිටියේය. ඒ ක්‍රීඩාව කෙරෙහි ඇති ඇල්මය.
බිලෝයිලා නගරයේ තම නිවහනට අත පොවන දුරින් ක්‍රීඩා පිටියක් තිබීම ඔහුගේ කාර්‍යය වඩ වඩාත් ලෙහෙසි කළේය.
“මගේ පියා මෙන්ම මවගෙන් මගේ ක්‍රිකට් ජීවිතයට ලැබුණේ මනා පිටිවහලක්. අවුරුදු දහය වන විට මට මගේම ක්‍රිකට් පිත්තක් ලබා ගැනීමේ ආශාවක් ඇති වුනා.
මම ඒ වෙනුවෙන් මුදල් එකතු කරමින් සිටියත් මා එකතු කළ මුදල් පිත්තක් ගැනීමට සෑහුණේ නැහැ. ඒ අවස්ථාවේ මගේ මව මා ක්‍රිකට් තරගවල දී ලබා ගන්නා ලකුණු අනුව යම් මුදලක් මට ලබා දෙන්නට එකඟතාවයකට පැමිණියා. වැඩිකල් නොගොස් මට මගේම කියා ක්‍රිකට් පිත්තක් ලබා ගැනීමට හැකි වුනා.
මගේ මව මට ලබා දුන් උපදෙසක් වූයේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයෙකු වීමට පෙර ඔබ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයෙකු ලෙසින් පෙනෙන්නට අවශ්‍ය බවයි. ඒ උපදෙස නිසාම කුඩා කාලයේ සිටම ඉතා පිළිවෙළට සිටින්නට මට හැකියාවක් ලැබුණා. ඕස්ට්‍රේලියානු ටෙස්ට් කණ්ඩායමේ ඇතැම් ක්‍රීඩකයින් පවා එතරම් පිළිවෙළට සිටිනවා මා දැක නැහැ.
කුඩා කාලයේ මගේ ක්‍රිකට් ජීවිතයේ වීරයා වූයේ ඕස්ට්‍රේලියානු කණ්ඩායමේ කඩුලු රකින්නා වූ රොඩ්නි මාෂ්. ඔහු නිසාම මම කඩුලු රැකීම තෝරාගත්තා.”
ක්‍රිකට්, පාපන්දු, රගර් සහ ස්කොෂ් ක්‍රීඩා රාශියක නිරතවුවද හීලීගේ දෛවය ලියැවී තිබුණේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව සමඟය.
කුඩා කාලයේ ඉයන් හීලීට ක්‍රීඩා කිරීමට ලැබුණේ ඔහුට වයසින් සෑහෙන වැඩිමල් ක්‍රීඩකයින් සමඟය. එය හීලීගේ ක්‍රීඩා හැකියාව ඉක්මනින් දියුණු කළේය.
වයස අවුරුදු 17 පමණ වන විට බිලෝයිලා නගරයේ සිට බ්‍රිස්බේන් නගරයට සංක්‍රමණය වූ හීලී ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවෙන් ඉහළ දස්කම් දක්වන්නට විය. ඒ නිසාම 1986/87 තරග වාරය වෙනුවෙන් ක්වීන්ස්ලන්තය වෙනුවෙන් පළමුපෙළ වරම් දිනා ගන්නට හීලීට හැකියාව ලැබුණි. ඒ ක්වීන්ස්ලන්ත කණ්ඩායමේ නිත්‍ය කඩුලු රකින්නා වූ පීටර් ඇන්ඩර්සන් ආබාධයකට ලක්වීම හේතුවෙනි. නමුත් ආබාධය සුවවී නැවත පැමිණෙන විට අත් ආවරණ යළි ඇන්ඩර්සන්ට බාර කිරීමට හීලීට සිදු විය.
මේ වන විට ඕස්ට්‍රේලියානු ජාතික කණ්ඩායම ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් පිටියේ ගත කළේ යහපත් තත්ත්වයක් නොවේ. නමුත් ඊටත් එහා ගිය ප්‍රශ්නයක් ඕස්ට්‍රේලියානුවන්ට ඉතිරිවී තිබුණි.
1983/84 තරග වාරයෙන් පසුව ඉයන් හීලීගේ ක්‍රිකට් ලෝකයේ වීරයා වූ රොඩ්නි මාෂ් ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩාවෙන් සමුගැනීමෙන් අනතුරුව විශිෂ්ට කඩුලු රකින්නෙකුගේ හිඩැස ඕස්ට්‍රේලියානු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට වද දෙන ප්‍රශ්නයක් විය.
ඔබ නෑසූ තවත් කතා:
- ශ්‍රී ලංකාවට රහසින් සහයෝගය දුන් විරේන්ද්‍ර සේවාග්
- අරාබිකරයට ක්‍රිකට් කියාදෙන ලංකා පුත්‍රයා
- ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ මහානර්ඝ නාමය මහානාම
- ශ්‍රී ලංකාව ගැන උදම් ඇනූ සුදු සුමිතුරා ‘ටෝනි ග්‍රේග්’
- ‘මුරලි’ නම් විඩාපත් නොවූ ශ්‍රී ලාංකේය තරග දිනවන්නා
වේන් ෆිලිප්ස්, ටිම් සෝරර්, ග්‍රේග් ඩයර් සහ ස්ටීව් රික්සන් වැනුන් අත්හදා බැලුව ද ඉන් සාර්ථක ප්‍රතිඵල අත්කර ගන්නට ඕස්ට්‍රේලියානු බලධාරීන්ට හැකියාවක් ලැබුණේ නැත. ක්වීන්ස්ලන්ත කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ලද සීමිත තරඟ කිහිපයේ හීලී දැක්වූ දස්කම් ඕස්ට්‍රේලියානු තේරීම් කමිටුවේ සාමාජිකයෙකු වූ ග්‍රේග් චැපල්ගේ අවධානය දිනා ගැනීමට සමත් විය.
1988 පාකිස්තානු සංචාරය වෙනුවෙන් ඉයන් හීලීට කැඳවීමක් ලැබෙන්නේ මේ අතර වාරයේ දී ය. ඕස්ට්‍රේලියානු තේරීම් කමිටුවේ එම තීරණය බොහෝ දෙනෙකු විමතියට පත් කළ තීරණයක් විය.
තමා නොසිතූ මොහොතක ඕස්ට්‍රේලියානු කණ්ඩායමට කැඳවීම ඉයන් හීලී පවා පුදුමයට පත් කළ අවස්ථාවක් විය.
අසීරු පාකිස්තානු සංචාරය මෙන්ම ඉන්පසු පැමිණි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් සංචාරයත් ඕස්ට්‍රේලියානු කණ්ඩායමට අහිතකර වුවද නවක කඩුලු රකින්නා කණ්ඩායමේ තබාගන්නට ඕස්ට්‍රේලියානු බලධාරීන් තීරණය කර තිබුණි.
“ඇත්තටම මට ඕස්ට්‍රේලියානු කඩුලු රකින්නාගේ කාර්‍යභාරය හරියාකාරයෙන් කරන්නට පුළුවන් වේ දැයි විශාල සැකයක් තිබුණා”
1989 එංගලන්තයේ පැවති අළුබඳුන තරගමාලාව 4-0ක් ලෙස ජය ගන්නට ඕස්ට්‍රේලියානු කණ්ඩායම සමත් වූ අතර කඩුල්ල පිටුපස සිට ඉයන් හීලී ලබා දුන් දායකත්වයත් සැලකිය යුතු මට්ටමක විය.
එතැන් පටන් ඕස්ට්‍රේලියානු කණ්ඩායමේ නිත්‍ය කඩුලු රකින්නා වන්නට ඉයන් හීලීට හැකියාව ලැබුණි.
ෂේන් වෝන්ගේ ආගමනයත් ග්ලේන් මැග්‍රාත්ගේ නැගී සිටීමත් සමඟ ඕස්ට්‍රේලියානුවන් ලෝක ක්‍රිකට් ආධිපත්‍යය කරා යන ගමනට කඩුල්ල පිටුපස සිට හීලී ලබා දුන් දායකත්වය අතිමහත්ය.
90 දශකයේ මැද භාගය වන විට ඕස්ට්‍රේලියානුවන් ටෙස්ට් පිටියේ විශිෂ්ට ලෙස දස්කම් දැක්වීමට පටන්ගත් අතර කඩුලු රකින හීලීගෙන් ලද දායකත්වයත් අති විශාල විය.
මේ කාලය වන විට ලෝක එක්දින තරඟ රටාව යම් වෙනසකට බඳුන් වෙමින් තිබූ කාලයක් විය. සාම්ප්‍රදායික කඩුලු රකින්නාගේ කාර්‍යභාරයෙන් එපිටට ගොස් පිතිහරඹයේ යම් හැකියාවක් ඇති කඩුලු රකින්නන් කෙරෙහි බොහෝ කණ්ඩායම් නැඹුරුවක් දක්වන්නට විය.
ඉකුත් කාරණාව නිසාම 1998/98 ඕස්ට්‍රේලියානු තරගාවලිය ආරම්භයේ දී ටෙස්ට් සහ එක්දින කණ්ඩායම් වෙනුවෙන් වෙන වෙනම කණ්ඩායම් දෙකක් සහභාගී කරවන්නට ඕස්ට්‍රේලියානු තේරීම් කමිටුව තීරණයකට පැමිණියහ. ඒ අනුව ටෙස්ට් කණ්ඩායමේ නායක මාක් ටේලර් සහ කඩුලු රකින්නා වූ ඉයන් හීලි එක්දින කණ්ඩායමෙන් ඉවත් කරන්නට ඕස්ට්‍රේලියානු බලධාරීන් තීරණය කළහ.
ඕස්ට්‍රේලියානු එක්දින කණ්ඩායමේ නායකත්වය ස්ටීව් වෝගේ කර මත පැටවුණු අතර කඩුලු රකින්නාගේ කාර්‍යභාරය ඇඩම් ගිල්ක්‍රිස්ට්ට බාර කිරීමට ඕස්ට්‍රේලියානු බලධාරීන් තීරණය කර තිබුණි.
නමුත් මෙම තීරණය හීලී භාරගත්තේ යහපත් ආකාරයෙන් නොවේ.
“ඇත්තටම ඒක හරි අමාරු කාලයක්. විශේෂයෙන්ම ඉයන් හීලි එම තීරණය බාර ගත්තේ කිසිම කැමැත්තකින් නොවෙයි. හීල්ස් (ඉයන් හීලි) ප්‍රසිද්ධියේම ප්‍රකාශ කළා නැවත වතාවක් කෙසේ හෝ ඔහු එක්දින කණ්ඩායමට පැමිණෙන බව.”
හීලීගෙන් එක්දින කණ්ඩායමේ අත් ආවරණ ලබා ගත් ඇඩම් ගිල්ක්‍රිස්ට් පසුකලෙක ප්‍රකාශ කළේය.
ඕස්ට්‍රේලියානු රූපවාහිනි නාලිකාවක් හීලී- ගිල්ක්‍රිස්ට් දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙකු තෝරා ගැනීමට කළ සමීක්ෂණයකින් 78% වැඩි ප්‍රතිශතයකින් ජයගන්නට ඉයන් හීලී සමත් විය. එම සමීක්ෂණයට සහභාගී වූයේ ඕස්ට්‍රේලියානු පළමු පෙළ තරග නියෝජනය කළ ක්‍රීඩකයින් සමූහයක්.
ඕස්ට්‍රේලියානු එක්දින කණ්ඩායම කඩුලු රකින්නාගේ කාර්‍යභාරය ඇඩම් ගිල්ක්‍රිස්ට් මැනවින් ඉටු කරන්නට පටන්ගත් අතර ටෙස්ට් කණ්ඩායමේ කඩුලු රැකීමේ යෙදුණ හීලී පිත්තෙන් දක්වන දස්කම් තරමක් දුරට හීනවන්නට පටන් ගත්තේය. ඒ නිසාම ටෙස්ට් කණ්ඩායමටත් ගිල්ක්‍රිස්ට් යොදාගත යුතු බවට බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරන්නට පටන්ගත්හ.
ඒ අනුව 1999/00 සංචාරක පාකිස්තානු කණ්ඩායමට මුහුණ දෙන ඕස්ට්‍රේලියානු ටෙස්ට් කණ්ඩායමට ඇඩම් ගිල්ක්‍රිස්ට් කැඳවන්නට ඕස්ට්‍රේලියානු බලධාරීන් තීරණය කර තිබුණි. එම තීරණය ඕස්ට්‍රේලියානු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ එක්තරා සුවිශේෂී පුරාවෘත්තයක අවසානය විය.
පාකිස්තානු තරගාවලියේ මුල්ම තරගය පැවැත්වුණේ බ්‍රිස්බේන් නගරයේ දී ය. තමන් උපන් බ්‍රිස්බේන් නගරයේ දී තම හිතවතුන් ඉදිරියේ සමුගන්නට හීලී ඕස්ට්‍රේලියානු ක්‍රිකට් බලධාරීන්ගෙන් ඉල්ලීමක් කළ ද එය එකහෙළාම ප්‍රතික්ෂේප කෙරුණි.
ටෙස්ට් කණ්ඩායමෙන් ද ඉවත් කෙරුණු ඉයන් හීලී විස්තර විචාරකයෙකු ලෙස චැනල් නයින් සේවය හා සම්බන්ධ විය.
“ඇඩම් ගිල්ක්‍රිස්ට් තවදුරත් බටහිර ඔස්ට්‍රේලියාව නියෝජනය කරන්නෙකු නොවේ. ඔහු දැන් ඕස්ට්‍රේලියානු ටෙස්ට් කණ්ඩායම නියෝජනය කරන්නයි යන්නේ. මට ලබා දුන් ඔබේ සහයෝගය ඔහුටත් ලබා දෙන්න.”
පාකිස්තානු තරගය ආරම්භ වීමට පෙර දින පුවත්පතකට තීරු ලිපියක් ලියමින් හීලී සිය සහයෝගය නවක කඩුලු රකින්නා වෙත පිරිනැමීමට තරම් නිහතමානී විය.
ඉයන් හීලී සතුව තිබූ ශරීර යෝග්‍යතාව කෙතරම් ඉහළ දයත් ටෙස්ට් තරග දිවිය තුළ ඔහුට ආබාධයක් හේතුවෙන් මග හැරුණේ එකම එක ටෙස්ට් තරගයක් පමණි.
ටෙස්ට් තරග 119කට ඕස්ට්‍රේලියානු කණ්ඩායමට දායකත්වය දුන් ඉයන් හීලී නම් සුවිශේෂී කඩුලු රකින්නා එහි දී දවා ගැනීම් 395කට සම්මාදම් වන්නට සමත් විය.
>> තවත් විශේෂාංග ලිපි සඳහා පිවිසෙන්න <<
