ක්‍රිකට් ලොවම භීතියෙන් මුසපත් කළ ‘සුදු අකුණු සැරය’

135

අසීමිතව රග්බි ක්‍රීඩාවට පෙම් කළ ඔහු කිසිමදාක ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයෙකු වන්නට සිහින මැව්වේ නැත. නමුත් දෛවය ඒ සියල්ල වෙනස් කළේය.

“කුඩා කාලයේ මට හැමදේම වුනේ රග්බි. මුළු ජීවිතයම කිව්වත් වරදක් නැහැ. එක් වසරක රග්බි ක්‍රීඩා සමය අවසන් වූ විටෙක මම විනෝදයට මෙන් ක්‍රිකට් පන්දුව අතට ගත්තා. 

මම මුලින්ම යැව්වේ පා දඟපන්දු. එසේ ක්‍රිකට් තරග එකක් හෝ දෙකක් ක්‍රීඩා කිරීමෙන් පසු පාසලේ ක්‍රීඩාව භාර ගුරුවරයෙකු දිනක් මගෙන් විමසුවා වේගපන්දු යවන්නෙකුගේ අඩුවක් තිබෙන බවත් වේගපන්දු යැවිය හැකි ද කියා. මම තීරණය කළා වේගපන්දුවෙන් මගේ හැකියාව උරගා බලන්නට”

එකා එකා පිටිය මැදට අරන් ඇවිත් මරන්නේ – ක්‍රිකට් පිටියේ සටකපටකම්

පැට්‍රික් පැටර්සන් කියන්නේ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත්වලින් බිහිවුණු ඉතාම වේගවත් පන්දු යවන්නෙක්….

එය ඇලන් ඇන්තනී ඩොනල්ඩ් නම් කුඩා දරුවාගේ දෛවය සදහටම වෙනස් කරන තීරණයක් විය.

“මම හැකි වේගයෙන් දිවවිත් පන්දු යැව්වා. ඒවා විශාල වශයෙන් පිතිකරුවා තුළට දෝලනය වන පන්දු. පුහුණුකරුවන් ඉතා පුදුමයට පත්ව ඇසුවා උඹ මෙතෙක් කල් හැංගිලා හිටියේ කොහෙද කියා.

එතැන් පටන් දිගටම ජීවිතය වුනේ ක්‍රිකට්. අවාසනාවකට රග්බි ක්‍රීඩාවට එතැනින්ම තිත වැටුණා.

වයස අවුරුදු දහතුනෙන් පහළ, පහළොවෙන් පහළ ආදී වයස් සීමාවන් ඔස්සේ ක්‍රිකට් ගමන ඉදිරියටම ඇදුණා. වයස අවුරුදු දාහතරක් වන විට මම දහනමයෙන් පහළ කණ්ඩායමට ක්‍රීඩා කළා. එමෙන්ම වයස දහසය වන විට දකුණු අප්‍රිකානු පාසල් කණ්ඩායම නියෝජනය කරන්නට ද මට හැකියාවක් ලැබුණා.”

>> ගුවනේ දී මියෙන්නට පැතූ දේදුනු දේශයේ නියමුවා

ඩොනල්ඩ්ගේ මුල් අවධිය ගැන කතා කිරීමේ දී දකුණු අප්‍රිකානු කණ්ඩායමේ හිටපු නායක හැන්සි ක්‍රෝන්යේ ද අමතක කළ නොහැකි චරිතයකි.

ඩොනල්ඩ්ගේ කුඩා සමය ගෙවුණේ ක්‍රෝන්යේ පවුල සමඟිනි. ඩොනල්ඩ්, හැන්සි මෙන්ම හැන්සිගේ වැඩිමහල් සොයුරු ෆ්‍රාන්ස් ද නිරන්තරයෙන් ගෙවත්තේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ යෙදුණෝය. ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට අමතරව අතරින් පතර රග්බි ක්‍රීඩාව පැමිණිය ද මූලික අවධානය ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව කෙරෙහිම විය.

“හැන්සි කුඩා කාලයේ සිටම ඉතා නිවැරදි ඉරියව්වකින් පන්දුවට පහර දුන්නා. කොයිතරම් වේගයෙන් පන්දු යැව්වත් ඔහුට හැම පන්දුවකටම පහරක් තිබුණා. මට හැම විටම සිදු වුනේ වත්‍ත වටේ දුවමින් පන්දු ඇහිදීමට.”

ඩොනල්ඩ් හැන්සි ක්‍රෝන්යේ නම් කුඩා කල තමා සමග එකට ක්‍රීඩා කළ මිත්‍රයා ගැන මතක් කරන්නේය.

කුඩා කාලයේ වේගපන්දු යැවීමට අමතරව පිතිකරණයටත් ඩොනල්ඩ්ට දැඩි කැමැත්තක් තිබුණේය.  

“කාලයක් ඔහු පිතිකරණය ගැන වඩාත් අවධානයක් යොමු කළා. ප්‍රාථමික පංතියේ සිටිය දී වරක් ඔහු පුහුණුකරුවාට පැවසුවා ඔහුට පිතිකරණ ලැයිස්තුවේ ඉහළ ස්ථානයක් අවශ්‍ය බව. 

දිනක් ඔහුට පිතිකරණ ලැයිස්තුවේ ඉහළ අවස්ථාවක් ලැබුණා. බ්ලුෆොන්ටේන්’හීදී ඉතාම දුර්වල පාසල් කණ්ඩායමකට එරෙහිව.

පළමු ඕවරයේ සිටම ඔහු පන්දුව නිදැල්ලේ යවන්නට පටන් ගත්තා. දෙවන ඕවරය වන විට පුහුණුකරුවා කෑගසා කිව්වා. ඉක්මන් කරන්න අපිට ලකුණු ටිකක් වේගයෙන් රැස් කරන්න වෙනවා කියා. නමුත් ඩොනල්ඩ් නොවේ එය ගණන් ගත්තේ. තුන්වැනි ඕවරය වන විට පුහුණුකරුවාගේ සීමාව ඉක්මවා ගියා. ඔහු වහාම ඩොනල්ඩ් පිතිකරණයෙන් ඉවත් කරගත්තා. එය තමයි ඔහුගේ පිතිකරණ සිහිනයේ අවසානය”

ඇලන් ඩොනල්ඩ්ගේ කුඩා කළ සුමිතුරා වූවද පසුකලෙක දකුණු අප්‍රිකානු කණ්ඩායමේ නායකත්වයට පත්වූ හැන්සි ක්‍රෝන්යේ පසුකලෙක පැවසුවේය.

“හැන්සිත් එදා ඒ කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙක්. මට තවම මතකයි ක්‍රිකට් භාර ගුරුතුමා මාව පිතිහරඹයෙන් ඉවත් කර ගත් ඒ අවස්ථාව. මා පිටියෙන් ඉවත් වන විට මා දුටුවා මගේ පියා වාහනය පදවා ගෙන මා ක්‍රීඩා කරනවා බලන්නට එන ආකාරය. ඉතා ලැජ්ජාවෙන් සහ පුදුමයෙන් මා පිටියෙන් ඉවත් වුනේ. මට එවලේ නිරායාසයෙන්ම හැඬුම් ආවා.

සිදු වූ ලැජ්ජාව නිසාම මම ඉතා වේගයෙන් පන්දු යැව්වා. එම තරගයේ දී මම කඩුලු අටක් දවා ගත්තා. පිතිකරණයේ මා අතින් සිදු වූ අවුල මම පන්දුවෙන් නිවැරදි කළා.”

ඩොනල්ඩ් සිය අසාර්ථක පිතිහරඹ වික්‍රමය ගැන කියන්නේය.

“ඒ දිනවල දකුණු අප්‍රිකාවේ සිටිමින් ජීවත් වීමට ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා කිරීමට අපහසුයි. ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවෙන් මුදලක් ඉපැයීමට නම් අනිවාර්යයෙන්ම ඔබ දකුණු අප්‍රිකාවෙන් පිටතට යා යුතුයි. 

වයස දහඅටේ දී හෝ දහනමයේ දී ඩොනල්ඩ් සම්බන්ධයෙන් මුලින්ම ඒ පිළිබඳව කතාවක් ඇති වුනේ. ඒ ඔහු දකුණු අප්‍රිකාවේ හමුදා පුහුණුවක් ලබමින් සිටි කාලය. දිනක් ඔහු මගේ පියා සොයාගෙන පැමිණියා. ඒ වෙද්දි ඔහුට වොර්වික්ෂයර් ප්‍රාන්තයෙන් ක්‍රිකට් ඇරයුමක් පැමිණ තිබුණා. 

ඒ වන විට මගේ පියා ඒවී ක්‍රෝන්යේ ෆ්‍රී ස්ටේට් ප්‍රාන්තයේ ක්‍රිකට් සභාපතිවරයා. ඩොනල්ඩ් මගේ පියාගෙන් උපදෙස් ගැනීමටයි පැමිණ සිටියේ.

මගේ පියාගේ උපදෙස වූයේ මාස හයකට පමණ එංගලන්ත ප්‍රාන්ත ක්‍රීඩාවට සම්බන්ධ වී බලන ලෙසයි. නමුත් ඩොනල්ඩ්ට එංගලන්ත ප්‍රාන්ත ක්‍රීඩාව හා සම්බන්ධ වීමේ ප්‍රායෝගික ප්‍රශ්න කිහිපයක් මට පෙනුණා.”

ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ තුන්කල් දුටු නවසීලන්ත ප්‍රාඥයා

1962 වසරේ සැප්තැම්බරයේ දිනක නවසීලන්ත ඕල්බ්ලැක්ස් කණ්ඩායම සහ ඕස්ට්‍රේලියානු වොලබීස්..

හැන්සි ක්‍රෝන්යේ තම මිත්‍රයාගේ එංගලන්ත ගමන ගැන මතක් කරන්නේ එසේය.

“ඔහුට එකඳු ඉංග්‍රීසි වචනයක් හෝ කතා කිරීමට නොහැකියි. එංගලන්තය වැනි රටකට යෑමේ දී එය විශාල ප්‍රශ්නයක් බව මට තේරුම් ගියා.

අනෙක ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවෙන් එතරම් මුදලක් ඉපයීමට නොහැකි බව. ඒ දිනවල ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයින්ට හොඳ දීමනාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ.

ඒ වගේම ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවෙන් ඉදිරියට යෑමට ඔබ අති දක්ෂයෙකු විය යුතු වීම. ඒ වන විට ඩොනල්ඩ් නම් තරුණ වේගපන්දු කරුවා ගැන එතරම් කියවී තිබුණේ නැහැ. දකුණු අප්‍රිකාව තුළ ඇලන් ඩොනල්ඩ් නාමය කියවී තිබුනේත් පාසල් ක්‍රීඩාව හරහා පමණයි.”

ක්‍රෝන්යේට තිබුණේ තම අතිජාත මිත්‍රයාගේ එංගලන්ත ගමන ගැන යම් කුකුසකි.

“ඇත්තටම එය විශාල අභියෝගයක්. මට ඉංග්‍රීසි එක වචනයක් හෝ කතා කිරීමට නොහැකියි. ක්‍රිකට් වගේම මට ඉංග්‍රීසිත් ඉගෙන ගැනීමට සිදු වුනා.

අප්‍රිකාන්ස් බස කතා කරන ඒ ක්‍රීඩාශීලී එමෙන්ම ලැජ්ජාශීලී දකුණු අප්‍රිකානු තරුණයාව එංගලන්තය හොඳින් පිළිගත්තා. සෑමවිටම මට ඕන වුනේ ක්‍රිකට් ගැන කතා කිරීමට. ඉන් එහා කිසිම දෙයක් මට උවමනා වුනේ නැහැ. ක්‍රිකට් ලෝකයේ නමක් දිනා ගත් ශ්‍රේෂ්ඨ ක්‍රීඩකයින් ගැන, ඔවුන්ගේ ජීවිත කතා ගැන දැන ගැනීමට මට සෑහෙන උවමනාවක් තිබුණා.

එංගලන්ත ප්‍රාන්ත ක්‍රිකට් සමය නිමා කොට දකුණු අප්‍රිකාවට පැමිණෙන මට තරමක් හොඳින් ඉංග්‍රීසි කතා කිරීමට හැකියාවක් තිබුණා. එහි තරමක එංගලන්තයට උරුම වාග් රටාවක් තිබුණා.”

ඩොනල්ඩ් එංගලන්තයට ගොස් උගත්තේ ක්‍රිකට් පමණක් නොවේ. පන්දුවේ වේගය, එල්ලය සමඟ ඔහුගේ ඉංග්‍රීසි කථනයත් දියුණු වී තිබුණි.

කෙසඟ සිරුරැති ඇලන් ඩොනල්ඩ් වොර්වික්ෂයර් කණ්ඩායම වෙනුවෙන් යෝක්ෂයර් කණ්ඩායමට එරෙහිව පන්දු යවමින්. (1988) ©Getty Images

“ඔහු එංගලන්තයට ගිය බවත් නිරන්තරයෙන් දියුණුවට ලක්වන බවත් වේගයෙන් පන්දු යවන බවත් අහන්නට ලැබුණා.”

ඇලන් ඩොනල්ඩ්ගේ සමකාලීන දකුණු අප්‍රිකානු ක්‍රීඩක ඩැරල් කලිනන් මතක් කරන්නේය.

“මාස හයක් එංගලන්තයේත් ඉතිරි මාස හය දකුණු අප්‍රිකාවේදීත් ක්‍රීඩා කළා. වොර්වික්ෂයර් ප්‍රාන්තය වෙනුවෙන් මම දක්වන දස්කම් ෆ්‍රී ස්ටේට් ප්‍රාන්තය වෙනුවෙන් නොදක්වන බවට මට සෑහෙන විවේචන එල්ල වුනා. ඒක තරමක සිත් වේදනාවක් ගෙන ආ චෝදනාවක්.

ඇත්තටම මම තරමක් වෙහෙසට පත්ව සිටියේ. මම තීරණය කළා මේ ගමන දිගටම යන්නට නම් ශාරීරික යෝග්‍යතාව ඉතාම අවශ්‍යම කාරණාවක් බව. 

දකුණු අප්‍රිකානු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ සුවිශේෂී චරිතයක් වන ක්ලයිව් රයිස් මට වරක් කිව්වා ඔබ මේ ගමන යන්නට නම් ශාරීරිකව සහ මානසිකව තවත් ශක්තිමත් විය යුතු බව. ඒ වගේම ක්‍රීඩාව හැකි තරම් විනෝදයෙන් සැහැල්ලුවෙන් කරන්න කියා. ඒ නිසාම මම විශේෂ ශරීර යෝග්‍යතා පුහුණුවකට පවා යොමු වුනා.”

පසුකලෙක තම ක්‍රීඩාවට එක් කර ගත් වටිනාකම් ගැන ඩොනල්ඩ් සතුව ඇත්තේ එවන් මතකයකි.

“ෆ්‍රී ස්ටේට් ප්‍රාන්තයෙන් පැමිණි කෙසඟ සිරුරක් ඇති, ඉංග්‍රීසි වචනයක් දෙකක් පමණක් කතා කරන ඔහුට වේගයෙන් පන්දුව යැවීමේ හැකියාවක් තිබුණා. එමෙන්ම දකුණු අප්‍රිකාවෙන් පැමිණි ඔහුට එංගලන්ත ක්‍රිකට් රටාව හා වේගයෙන් අනුගත වීමට සිදු වුනා. ඔහු අති දක්ෂයෙක් බව බැලූ බැල්මට පෙනෙන්නට තිබුණා.”

සීමිත පන්දුවාර තරගවල දී මුලින්ම දකුණු අප්‍රිකානුවන්ට නායකත්වය දුන් එමෙන්ම එංගලන්ත ප්‍රාන්ත ක්‍රීඩාවේ දැවැන්ත චරිතයක් වූ ක්ලයිව් රයිස්ට ඩොනල්ඩ් නම් තරුණ පන්දුකරුවා ගැන තිබුණේ එවන් මතකයකි.

වොර්වික්ෂයරයට ක්‍රිකට් ගසන්නට ගිය ඩොනල්ඩ්ට අවශ්‍ය වූයේ හැකි ඉක්මනින් ජාත්‍යන්තර ක්‍රීඩාව හා සම්බන්ධ වන්නටය. ඒ වන විට දකුණු අප්‍රිකානුවන්ට ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් පිටිය තහනම් කලාපයක් වී තිබුණි.

“ඒ දිනවල කතාවක් පැතිරුණා නැවත වතාවක් දකුණු අප්‍රිකාවට ජාත්‍යන්තර වරම් ලැබෙන බවක්. ඇත්තටම මම එය කිසිම ආකාරයකින් විශ්වාස කළේ නැහැ. මට උවමනා වුනේ ඇලන් ලෑම්බ්, රොබින් ස්මිත් වැනුන්ගේ අඩි පාරේ යමින් එංගලන්තය හරහා ජාත්‍යන්තර වරම් දිනා ගැනීමට. මට මගේ රටේ දේශපාලනය ගැන කිසිම අදහසක් තිබුණේ නැහැ.

ආචාර්ය අලී බැකර් වරක් මා සමඟ පැවසුවා තවත් අවුරුදු දෙකකින් අපිට ජාත්‍යන්තර තරග ක්‍රීඩා කරන්නට හැකියාවක් ඇති බව. ඔහු විශ්වාසයෙන් කිව්වා 1992 ලෝක කුසලානයට අප දකුණු අප්‍රිකානුවන් ක්‍රීඩා කරන බව. ඇත්තටම ඔහු පැසුවාක් මෙන් 1991 වසර වන විට නැවත අපිට ජාත්‍යන්තර වරම් හිමි වුනා.”

ක්‍රීඩා පිටිය තහනම් වූ සමයේ බොහෝ දකුණු අප්‍රිකානුවන් තම මව්රට හැරගොස් එංගලන්තය හරහා ජාත්‍යන්තර වරම් දිනා ගැනීමට සමත් විය. දකුණු අප්‍රිකානුවන්ගේ වාසනාවකට ඇලන් ඩොනල්ඩ්ට එසේ දකුණු අප්‍රිකාව හැර යන්නට අවස්ථාවක් ලැබුණේ නැත.

ඒ නිසාම ක්‍රිකට් ලෝකයක් බියෙන් සලිත කළ වේගවත් පන්දුකරුවෙකු ලෝකයට දායද කරන්නට දකුණු අප්‍රිකාවට ඉඩහසර ලැබුණි.

>> තවත් විශේෂාංග ලිපි සඳහා පිවිසෙන්න <<